Antik Çin’in En Popüler Tanrıları ve Tanrıçaları

Antik Çin

Antik Çin’de tapınılan 200’den fazla tanrı ve tanrıça vardı , ancak her tanrı veya ruhu sayarsak sayı 1000’in üzerinde olurdu. Her kasaba, köy, şehir , tarla, çiftlik ve hatta bazen mezarlıktaki ayrı bir arsanın, tanınan ve onurlandırılan, temel bir toprak ruhu olan kendi Tudi Gong’u vardı.

Ayrıca bir ağaçta yaşayan, bir dere kenarında yaşayan veya bir bahçeye başkanlık eden, Kuei-Shen olarak bilinen doğa ruhları da vardı . Bunlar hiçbir zaman ölümlü olmayan ebedi ruhlardı ancak guei (veya kuei, gui, kui ) olarak bilinen diğerleri bir zamanlar ölen ve öbür dünyaya geçen insanlardı. Guei , çeşitli nedenlerle yaşayanlara musallat olmak için geri dönebilirdi ve onları yatıştırmak için ritüeller, büyüler ve dini uygulamalar geliştirildi.

Ayrıca bir zamanlar ölümlü olan ve şimdi tanrılarla birlikte yaşayan tanrılar da vardı; örneğin Baxian ( Pa Hsien ), kutsal Taocuların Sekiz Ölümsüzleri ve Batı’nın Ana Kraliçesi tarafından ölümsüzlükle ödüllendirilen tanrılar. Tıpkı yaşayanlar diyarı ile ölüler diyarı arasındaki köprüyü geçip tanrıların arasında yaşayıp yaşayanları gözeten atalar gibi, Baxian’a da diğer tanrılardan hoşlanmaları için dua edilirdi.

Tanrıların dünyayı ve insanları yarattığına ve onların dünyayı ve onu çevreleyen evrenin işleyişini sürdürdüklerine inanılıyordu. Her tanrının kendi özel güç ve nüfuz alanı vardı ve en önemlilerine kendi mabetleri ve tapınakları verildi, ancak tapınaklar aynı zamanda yerel ruhlara ve ölümden sonra tanrılaştırılan soylu erkek ve kadınlara da dikildi .

TANRILARIN DÜNYAYI VE İNSANLARI YARATTIĞINA VE ONLARIN DÜNYAYI VE ONU ÇEVRELEYEN EVRENİN İŞLEYİŞİNİ SÜRDÜRDÜKLERİNE İNANILIYORDU.

Bu tanrılar, Kunlun Dağları, Tai Dağı, Yeşim Dağı ve denizin çok uzaklarında bir yerde, öbür dünyanın mistik adası olan Penglai Dağı gibi yerlerde, insanlardan çok yüksek saraylarda ve kalelerde yaşıyorlardı. Uzakta olmalarına rağmen günlük olarak insan hayatıyla bağlantı halindeydiler, insanların yaptıkları iyilikleri ve kötülükleri gözetliyor, hesaplarını tutuyorlardı. Tanrıların her birinin, en mahrem anlardan bir hanedanın çöküşü gibi ulusal öneme sahip olaylara kadar insanların yaşamlarında ve dünyanın işleyişinde oynayacakları kendi rolleri vardı.

Tüm tanrılar, tanrıçalar ve ruhlar antik Çin halkı için önemliydi ve bugün de öyle olmaya devam ediyor ve belirli bir küçük grubu seçmek, aynı derecede önemli kalan diğer birçok kişiyi dışarıda bırakıyor. Bununla birlikte, ulusal öneme sahip olan, en eskiler arasında yer alan veya antik yazılar ve arkeolojik kazılardan elde edilen kanıtlarla gösterildiği gibi tartışmasız en popüler olan tanrıları ayırt etmek mümkündür.

Aşağıda listelenen tanrı ve tanrıçalar Çince yazılarda göründükleri sıraya göre verilmiştir. Büyük olasılıkla Nuwa, Fuxi ve P’an Ku gibi tanrılar, yazılı kayıtların gösterdiğinden çok daha önce tanınmıştı ve aynı şey muhtemelen listedeki tanrı ve tanrıçaların çoğu için de geçerli. Bu tanrıların seçilmesinin nedeni, her ne kadar bazıları tarihin belirli zamanlarında diğerlerinden daha öne çıkmış olsa da, hepsi antik Çin halkı için çok önemli olmalarıydı.

Ejderha

Ejderha, Çin’de bulunan bir tanrının en eski sembolüdür. 

Banpo Köyü’nün Neolitik bölgesinde bulunan çömleklerin üzerinde ejderha sembolü M.Ö. MÖ 4500-3750. Ejderha, yin ve yang enerjilerinin bir bileşimi olarak kabul ediliyordu ve başlangıçta bilge ve adil bir dengeleyici güç olarak görülüyordu.

Ejderha Yinglong, Ejderha Kralı olarak biliniyordu ve yağmur ve su tanrısıydı . Deniz tanrısı olarak Hong Shen olarak biliniyordu ve denizciler ve balıkçılar tarafından düzenli olarak dua ediliyordu, ancak ürünleri için yağmura ihtiyaç duyan çiftçiler de Dragon’a tapıyordu. Aynı zamanda başının arkasında dolunay güneşi insanlarla dolu bir teknenin üzerinden bakan bilge bir adam olarak insan formunda gösterilir.

Şangti

Shangti, hukukun , düzenin, adaletin ve yaratılışın yüce tanrısıydı . Yeşim İmparatoru , Sarı İmparator veya Yu Huang Shang-Ti olarak da bilinir , ancak bazen bu isimler arasında önemli ayrımlar yapılır ve Yeşim İmparatoru başka bir tanrı anlamına gelebilir.

Shangti, insanlara kültür , mimari , savaş becerisi , tarım veren , havayı kontrol eden, mevsimleri düzenleyen ve diğer tanrıların, insanların ve doğanın kralı olan tüm Çinlilerin büyük atası olarak kabul edildi.

Kendisine öncelikle Shang Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 1600-1046) tapınıldı ve o dönemde hükümdarlık yapan tanrılaştırılmış bir kral olarak kabul edildi.

MÖ 2697-2597 ve M.Ö. MÖ 2852-2070. Zhou Hanedanlığı döneminde (MÖ 1046-226) Shangti’nin yerini Tian (Cennet) kavramı aldı, ancak Savaşan Devletler Dönemi’nde (MÖ 476-221) Shangti olarak yeniden ortaya çıktı. Zhou, belirli bir hanedanın yönetimini meşrulaştıran Cennetin Mandası kavramını geliştirdi . Tian, ​​kimin ne kadar süreyle hüküm sürmeye layık olduğuna karar verdi ve bir hanedan artık uygun olmadığında yıkıldı ve yerini bir başkası aldı.

Batının Kraliçe Annesi

Ölümsüz tanrıların ve ruhların, özellikle de mistik Xihua diyarında (“Batı Çiçeği”) yaşayan kadın ruhların kraliçesi ve ölümsüzlük tanrıçasıydı. Aynı zamanda Xiwangmu veya Xi-Wang-Mu olarak da biliniyordu ve Kunlun Dağları’nda, suya düşen bir saç telinin bile batabileceği kadar hassas bir hendekle çevrili, altın bir kalede yaşıyordu.

Bu hendek, ağaçların meyvelerinin ölümsüzlük verdiği İmparatorluk Şeftali Bahçesi için koruma görevi görüyordu. Xiwangmu, ruh haline bağlı olarak keskin dişleri ve leopar kuyruğu olan güzel bir kadın olarak veya kambur sırtı, kaplan dişleri ve leopar kuyruğu olan yaşlı, çekici olmayan bir kadın olarak gösterilir. Takipçilerini sonsuz yaşamla ödüllendirdi ama onu kızdıranları cezalandırdı. 

Han Hanedanlığı döneminde (MÖ 202 – MS 220) tarikatı çok popülerdi ve hükümet tarafından onun için türbeler inşa edildi. O, Donghua (“Doğu Çiçeği”) diyarında erkek ruhları koruyan Ruhların Efendisi Mugong’un karısıdır, ancak bazen Shangti’nin karısı olarak da görülür.

Guanyin

Guanyin, denizcilerin ve balıkçıların hamisi olan merhamet ve şefkat tanrıçasıydı. Aslen Hindistan’da Tara olarak bilinen, bodhisattva Avalokitesvara’nın (adı “Dünyaya Bakan ve İnsanların Çığlıklarını Duyan Kişi” anlamına gelen) gözyaşlarından doğan bir tanrıydı ve onun kadın muadili ve bir tanrı olarak görülüyordu. şefkat, bilgelik ve kurtuluş tanrıçası. 

Han Hanedanlığı döneminde İpek Yolu üzerinden ticaret yoluyla Hindistan’dan Çin’e geldi . O kadar şefkatliydi ki, hayatı bir insan olarak deneyimlemek ve başkalarına hizmet sunmak için bakire Miaoshan olarak enkarne oldu.

Miaoshan’ın babası onun zengin bir rahiple evlenmesini istiyordu. Miaoshan, evlilik hastalık, yaşlanma ve ölümün neden olduğu acılara son vermediği sürece evlenmeyi reddetti. Babası ona hiçbir evliliğin bu tür şeyleri sonlandıramayacağını söylediğinde, o da bir doktorun bitirebileceğini ancak babasının onun bu kadar aşağı düzeyde bir meslekten biriyle evlenmesini istemediğini söyledi.

Evlenmek yerine bir tapınağa girmesine izin verildi , ancak babası en kötü işlerin kendisine verilmesini sağladı ve bunu, iyiliğine karşılık veren yakındaki hayvanların yardımıyla başardı. Babası daha sonra tapınağı yakmaya çalıştı ama Miaoshan yangını çıplak elleriyle söndürdü.

Daha sonra onu idam ettirdi ama cehenneme gittiğinde, içinde tuttuğu tüm iyiliği serbest bıraktı ve orayı cennete çevirdi. Ölülerin kralı Lord Yama , kendi krallığını mahvetmeden onu dünyaya geri gönderdi ve daha sonra insanları gözetlediği Kokulu Dağ’da yaşadı. Dağ evinden, denizde teknelerinde başı dertte olan insanları sık sık fark eder ve onları kurtarırdı; bu şekilde denizcilerin ve balıkçıların koruyucu tanrıçası oldu. O, Çin’in en popüler tanrılarından biriydi ve hem erkekler hem de kadınlar ona hayrandı.

Yan Wang

Yan Wang, ölüm tanrısı ve öbür dünyadaki kraldır. O, yeraltı dünyasının bölgelerini yöneten Ölüm Lordlarının en büyüğüdür. Aynı zamanda Yang -Wang-Yeh, Lord Yama ve Lord Yama King olarak da bilinir . 

Yan Wang, ruhların yargılanmasına başkanlık ediyor ve onların hayatta işledikleri suçlardan dolayı cezalandırılacaklarına, tanrılarla yaşamaya devam edeceklerine veya reenkarne olup olmayacaklarına karar veriyor. Ünlü bir hikayede, hayatında çok fazla acı ve sefalete neden olan Komutan Yang adında bir asker öldü ve Yan Wang’ın mahkemesine çıktı.

Yan Wang ona, dünyada bulunduğu kısa sürede ruhunda bu kadar çok günahı nasıl biriktirdiğini sordu. Yang masum olduğunu ve yanlış bir şey yapmadığını iddia etti. Yan Wang, Yang’ın bencilliği yüzünden kimin etkilendiği ve kaç kişinin öldüğü ile birlikte günahlarının tarihi ve saatinin okunduğu, Yang’ın hayatıyla ilgili parşömenlerin getirilmesini emretti.

Yang, Ölümün Efendisi tarafından kınandı ve büyük bir el belirerek onu yakalayıp ezdi. Kişinin yeryüzünde işlediği günahların cezasından kaçabileceği ama Yan Wang’ın mahkemesinde hiç kimsenin adaletten kaçamayacağı söylendi.

Nuwa ve Fuxi

Nuwa ve Fuxi, insanların anne ve baba tanrılarıydı. Nuwa yaratılışın başlangıcında doğdu ve her şeyin mükemmel olması için ilk başta yapılan hataları düzeltti. Kendisi için Çin mimarisine model haline gelen bir saray inşa etti ve orada arkadaşı ve erkek kardeşi Fuxi ile birlikte yaşadı; ikisi de insan başlı ve ejderha gövdeli insan-ejderhalar veya beline kadar insan vücutları, ejderha bacakları ve kuyrukları olarak tasvir edildi.

Nuwa yalnızlaştı ve Sarı Nehir’in çamurundan insanlar yarattı. Onlara hayat üfledi ve onlar hareket edip yaşadılar. Giderek daha fazla insan yaratmaya devam etti ama bu yorucu bir işti ve bu yüzden kendilerini yeniden üretebilmeleri için evliliği yarattı. İnsanlar hayattaydı ama hiçbir şey hakkında hiçbir bilgileri yoktu ve bu yüzden Fuxi onlara ateş, yazı , denizden nasıl yiyecek elde edilecekleri ve yaşamak için ihtiyaç duyacakları tüm diğer becerileri verdi.

Ayrıca geleceğin neler getireceğini bilerek iyi kararlar alabilmeleri için onlara müzik , kültür ve kehanet armağanları da verdi .

Caishen

Zenginlik tanrısı Caishen, antik Çin’in en popüler tanrılarından biriydi ve bugün hala öyle. Caishen heykelleri (Ts’ai Shen olarak da bilinir), dünyanın dört bir yanındaki Çinli tüccarların işlettiği işletmelerde ve Çin evlerinde görülebilir. Heykeli, ipek bir elbise giymiş, iki elinde zenginlik tutan zengin bir adamı gösteriyor. Bazen ona altın taslar taşıyan iki görevli eşlik eder.

O sadece maddi zenginliğin değil, aynı zamanda mutlu bir aile, güvenli, müreffeh ve saygın bir iş anlamına gelen zengin bir yaşamın da tanrısıydı. Caishen takipçilerine karşı çok cömert davrandı ama aptal değildi ve servetini herkese vermedi. İnsanlar çok çalışarak, düzenli olarak dua ederek ve hediyeleri için teşekkür ederek onun cömertliğine layık olduklarını kanıtlamak zorundaydılar. Caishen’e ait tapınaklar ve türbeler muhtemelen antik Çin’de en çok sayıda bulunanlardı.

Change

Ay tanrıçası Chang’e, antik Çin’deki en popüler tanrılardan bir diğeriydi ve Çin şiiri ve edebiyatında en çok adı geçen tanrıdır . Bir ay tutulması sırasında onu kurtaran ve sağ salim geri getiren okçu tanrı Hou Yi’nin eşiydi.

Chang’e, tanrıların ona verdiği ölümsüzlük iksirini ondan çalarak ona ihanet etti ve onunla gece gökyüzünde Hou Yi’nin peşinden koştu. Öfkesi geçene kadar ondan saklanmak için kendini bir kurbağaya dönüştürdüğü aya ulaştı. Hou Yi, peşindeyken, sakinleşinceye ve ona zarar vermeyeceğine söz verene kadar geçmesine izin vermeyen bir tavşan tarafından durdurulmuştu.

Hou Yi aya ulaştığında, Chang’e eski haline dönemeyecek kadar uzun süre kurbağa formunda kalmıştı ve bu nedenle, aya bakıldığında yüzeyinde bir kurbağanın silueti görülür. Chang’e ve Hou Yi’nin hikayesi, antik Çin’de, insanların geceleri ayı takdir etmek, ay kekleri yemek ve arkadaşlarına ve ailelerine hediyeler vermek için geceleri dışarı çıktığı ve bugün Ay Festivali olarak bilinen Sonbahar Ortası Festivali’nde kutlandı.

Zao-Shen

Mutfak Tanrısı olarak da bilinen Zao-Shen (veya Tsao Shen ve Tsao Wang), her evin ocağının üstündeki mutfakta yaşıyordu. Evin en prestijli kadınının yaptığı kağıttan bir resimle temsil ediliyordu ve yıl boyunca aynı yerde tutuluyordu.

Zao-Shen evin mutluluğundan ve ailenin refahından sorumluydu ama bu onların davranışlarına ve değerlerine bağlıydı. Zao-Shen her ay yerel tanrılara ve ruhlara ailenin davranışları hakkında bilgi vermek için evden ayrılırdı.

Eğer iyi davranırlarsa zenginliklerini ve mutluluklarını artırması talimatı verildi; kötü davranmışlarsa zenginliği ve mutluluğu geri çekmesi söylendi. “Zenginlik” yalnızca maddi zenginlik değil aynı zamanda kötü ruhları kovmasıyla daha da güvence altına alınan rahatlık ve refah anlamına geliyordu.

İhbarını yapmak için evden ayrıldığında, aile koruyucuları olmadığı için aileler özellikle endişeliydi. Ay yılının sonunda, Yeni Yıl Arifesinde Zao-Shen, Shangti’ye ve evrensel tanrılara ailenin yıl boyunca nasıl davrandığını bildirmek için ayrılmak zorunda kaldı.

Bu sırada kağıt heykelin önünde her zamankinden daha fazla tütsü yakıldı ve tanrılara aileyle ilgili sadece tatlı sözler söylensin diye ağzına bal sürüldü. Korunmasına teşekkür etmek amacıyla önüne güzel yiyecekler ve kaliteli şaraplar sunuldu. Daha sonra kağıttan figür yakıldı ve yolunu hızlandırmak için havai fişekler ateşlendi. Ertesi sabah, yani yeni yılın ilk günü, kağıttan yeni bir heykel yapılarak sobanın üstüne yerleştirildi.

Niu Lang ve Zhi Nu

Aşk tanrısı ve tanrıçası. Zhi Nu, tanrılar için dokuma tanrıçasıydı ve Shangti’nin kızıydı. Her gün tanrıların giydiği güzel elbiseleri dokur, yıldızların arasındaki yerinden yeryüzüne bakar ve ziyaret edebilmeyi dilerdi. Sonunda babasından izin alarak yeryüzüne çıktı ve elbiselerini bir dere kenarına bırakıp yüzmeye gitti.

Niu Lang adında bir çoban onu gördü ve ona aşık oldu, bu yüzden ondan kaçmasın diye kıyafetlerini çaldı. Zhi Nu sudan çıktığında kıyafetlerinin gitmiş olmasına öfkelendi ama Niu Lang kendini açıkladığında ona aşık oldu. Göklerdeki evini ve kutsal dokumacı olarak görevlerini tamamen unuttu ve Niu Lang ile birlikte yeryüzünde kaldı.

Birlikte çok mutluydular, her geçen gün birbirlerine daha çok aşık oluyorlardı ve bir sürü çocukları vardı. Ancak Shangti ve diğer tanrılar memnun değildi ve bu yüzden Zhi Nu’yu eve geri getirmek için askerler gönderildi.

Niu Lang onu takip etmeye çalıştı ama Shangti yolunun üzerine yıldızlardan bir duvar fırlatıp onu durdurdu; bu yıldızlar yeryüzünde Samanyolu olarak bilinir. Yılda bir kez, saksağanlar Dünya’dan Samanyolu’na uçarak Yedinci Ay’ın Yedinci Gecesi olarak bilinen akşamda ikilinin geçebileceği bir köprü oluştururlar.

Bu, Çin tarihinin birçok farklı döneminde yazar ve şairlerin referans verdiği çok popüler bir hikaye haline geldi. Ünlü şiir Sonsuz Acının Şarkısı’ndaki Leydi , öbür dünyada adadayken bu hikayeye sonlara doğru gönderme yapar.

Efsane, resmi olarak kadınların dikiş ve dokuma sanatına adanan, ancak gayri resmi olarak romantizm için bir gece olan Yedinci Ayın Yedinci Gecesi Festivali’nin temelini oluşturdu. Zhi Nu, Lyra takımyıldızındaki Vega yıldızıdır ve Niu Lang, yılda bir kez hariç Samanyolu ile ayrılan Aquila takımyıldızındaki Altair yıldızıdır.

Menshen

Bir odayı, evi veya binayı kötü ruhlardan ve hayaletlerden koruyan, “Huzurlu Uyku Tanrıları” olarak bilinen kapı muhafızları Menshen’in kökeni, Tang Hanedanlığı’nın (MS 618-901) başlarında ortaya çıkmıştır . 

İmparator Taizong (MS 626-649) kabuslar yüzünden uyumakta zorlanıyordu. Kötü rüyaların suçunu kötü ruhlara bağlayan bir doktora danıştı. Taizong’un kabusları o kadar gerçekti ki, insanların aslında odada onu öldürmeye çalıştıklarını düşündü ve bu yüzden en güvendiği iki muhafızı, her iki tarafta birer tane olmak üzere odasının kapısının dışına yerleştirildi.

Taizong dışarıdaki gardiyanlarla daha iyi uyumaya başladı ve bu yüzden kapı eşiğine onların resimlerinin boyanmasını emretti. Taizong’un boyalı askerlerinin haberi yayıldı ve çok geçmeden daha fazla insan kapılarına ve odalarına gardiyan resimleri yapmaya başladı. Bu görüntüler Çin ve diğer yerlerdeki birçok bina ve evde görülebilir. Çin Yeni Yılı kutlamalarının bir kısmı, kapı eşiklerindeki Menshen’in temizlenmesi ve yeniden boyanmasıdır.

P’an Ku

Yaratılış tanrısı P’an Ku ( Pan Gu ve Pangu olarak da bilinir) boynuzlu, kıllı bir cüce olarak resmedilmiştir. Bir zamanlar evrenin her yerinde yalnızca karanlık vardı ve bunun içinde, kırılıp P’an Ku ortaya çıkana kadar binlerce yıl sıcak tutulan kozmik bir yumurta büyüdü.

Karanlığı yardı ve yin’i yang prensiplerinden ayırdı; sonra yin’i yeryüzüne, yang’ı da gökyüzüne dönüştürdü ve onları birbirinden uzaklaştırdı. Her gün yeryüzünde durdu ve gökyüzünü biraz daha yükseğe itti ve her gün bir dev olana kadar uzadı ve uzadı .

P’an Ku daha sonra her şeyin dengede olması için yin ve yang ilkelerine göre yaptığı yaratılışına dağlar ve vadiler gibi güzel detaylar eklemeye başladı. Yaratılışı mükemmel olana kadar binlerce yıl çalıştı ve sonra öldü. Nefesi havaya, kanı nehirlere ve derelere dönüştü.

Vücudundaki pireler kaçıp hayvanlara, vücut kılları ise ağaç ve çalılardan oluşan ormanlara dönüştü. Sol gözü güneş, sağ gözü aya dönüştü. Ölümünden yüzyıllar sonra Nuwa ortaya çıktı ve insanları yarattı ve Fuxi onlara P’an Ku’nun yarattığı dünyada nasıl hayatta kalacaklarını öğretti. Efsanenin başka bir versiyonunda insanlar, P’an Ku’nun ölümünden sonra vücudundan kaçan pirelerdir.

Diğer Tanrılar ve Tanrıçalar

Bu tanrı ve tanrıçalara ve daha birçoklarına Çin halkı yüzyıllar boyunca tapınmıştır. Bazıları diğerlerinden daha sonra gelişti ama hepsi insanlar için önemliydi. Bahsetmeyi hak eden başka birçok önemli tanrı daha vardı.

Büyük bir savaşçı ve kahraman olan, ölümünden sonra tanrılaştırılan savaş tanrısı Guan Gong (Guandi olarak da bilinir) ; Ölümsüzlüğün şeftalilerini yiyen ve tanrıları kendisine sonsuz yaşam vermeleri için kandıran yaramazlık tanrısı Sun Wukong; Mutluluk tanrısı Fu-Shen; Hou-Ji, Darı ve tahılların tanrısı; Hayaletlere ve kötü ruhlara karşı koruyucu olan Kailushen, “Yolları Temizleyen Ruh”; Toprak ve tahıl tanrısı Sheji, hasat bereket tanrısı; Wen Chang (Wendi olarak da bilinir), akademisyenlerin ve yazarların hamisi olan ve yazarların yeteneklerini hayatta ne kadar iyi kullandıklarının hesaplarını tutan edebiyat tanrısı; ve şehirlerin duvarlarını ve kapılarını koruyan “Duvar ve Hendek Tanrısı” Cheng Huang .

Her ne kadar komünist parti MS 1949’da Çin hükümetinin kontrolünü ele geçirdiğinde bu tanrılara tapınma “batıl inanç” olarak yasaklanmış olsa da, halk tarafından özel olarak tapınılmaya devam edildi ve bugün dünyanın her yerindeki birçok evde hâlâ saygıyla anılıyorlar.

Mark, Emily. ” Antik Çin’in En Popüler Tanrıları ve Tanrıçaları .” Dünya Tarihi Ansiklopedisi . Dünya Tarihi Ansiklopedisi, 25 Nisan 2016.