Yunan mitolojisi fantastik canavarlar ve canavarlarla doludur, ancak çok daha fazla tanıdık hayvan da yer alır. Mitolojideki en yaygın Yunan hayvanlarından bazılarını öğrenmek için okumaya devam edin!
Mitolojide tanrılar, kahramanlar ve canavarlar bol miktarda bulunur, ancak birçok Yunan hayvanı da birçok efsanede önemli rol oynar.
Yunan yazarlar yüzlerce hayvandan bahsetmiş ve çok daha fazlası sanatçılar tarafından resmedilmiştir. Ancak bazı yaratık türleri diğerlerinden daha fazla yer almıştır.
Yunan hayvanları mitolojide birçok işleve sahip olabilirdi. Sembolik öneme sahiptiler, tanrılara hizmet ediyorlardı ve bazen aynı tanrıların yeni bir biçime bürünmesine izin veriyorlardı.
Sığırlar
Sığırlar Yunan mitolojisinde sıklıkla efsanevi yaratıklar olarak görülür. Yunan mitlerinde birkaç ünlü sığır sürüsü görülür.
Geryon’un sığırları büyük deve aitti ve üç başlı köpek Orthrus tarafından korunuyordu. Onları çalmak, muhtemelen antik sığır baskınlarından esinlenen Herakles’in görevlerinden biriydi.
Ancak Helios’un sığırlarını çalmanın bir bedeli vardı. Odysseus’un gemisinin mürettebatı güneş tanrısının değerli sığırlarından bazılarını çaldığında, sığırlara baskın yapmanın ciddi bir suç olduğunu gösterdiler; gemileri misilleme olarak batırıldığında Odysseus’un kendisi hariç hepsi öldürüldü.
En ünlü sığır hırsızlarından biri Hermes’ti . Yeni doğmuş bir bebekken üvey kardeşi Apollon’un sürüsünü çalmış ve bu da onun hem çobanların hem de hırsızlığın koruyucusu olmasına yol açmıştır.
Bireysel boğalar en çok Girit adasını içeren efsanelerde görülür. Daha eski Minos kültürüne ev sahipliği yapan bu hikayeler muhtemelen Yunan öncesi dinlerinden bir boğa tanrısına dayanmaktadır.
Örneğin Zeus , Fenike prensesi Europa’yı kaçırdığında beyaz bir boğa biçimini aldı. Onu Girit’e götürdü ve burada efsanevi kralı Minos’un annesi oldu.
Minos tahta geçtiğinde, Poseidon’dan onay işareti olarak benzer bir boğa aldı . Ancak Girit Boğası , emredildiği gibi onu tanrıya geri kurban etmeyi başaramayınca bir lanete dönüştü.
Girit Boğası adanın dört bir yanına saldırdı ve anlatılmaz bir yıkıma yol açtı. Daha da kötüsü, Poseidon, Minos’un karısının canavara aşık olmasına ve onu tahta bir inekle baştan çıkarmasına neden oldu.
Bu doğa dışı ilişkinin sonucu, Yunan mitolojisindeki en korkunç boğa olan Minotaur’du . Boğa başı ve insan vücuduyla melez yamyam, Theseus tarafından öldürülmeden önce yıllarca adayı terörize etti.
Minotaur’un bazılarına göre Girit mitolojisinde bu kadar çok boğanın yer almasının nedeninin kanıtı olduğuna inanılıyor. Dini ritüeller olabilecek boğaları gösteren günümüze ulaşan sanat eserlerine ek olarak, Minotaur bir boğa kültünün maskeli rahiplerinin bir yorumu olabilir.
Yunan mitolojisinde inekler boğalardan daha az yaygındır, ancak en azından bir ünlü kadın birine dönüştürülmüştür. Zeus’un metreslerinden biri olan Io, Hera’dan saklanmak için bir ineğe dönüştürülmüştür .
Talihsiz kadın, hem Hera’nın işkencelerinden hem de Zeus’un takibinden kaçarak uzun yıllar sığır formunda kaldı. Sonunda Mısır’da pes etti ve Zeus’un çocuklarını doğurdu, bunlar Mısır ve Afrika yöneticilerinin ataları oldu.
Çoğu tarihçi, Io’nun antik Yunan’ın diğer sığır mitleriyle ilişkili olmadığına inanır. Bunun yerine, hikayesi muhtemelen sıklıkla bir ineğin başı veya boynuzlarıyla gösterilen Mısır ana tanrıçası Hathor’a dayanıyordu.
Yılanlar
Birçok kültür gibi Yunanlılar da yılanları Yeraltı Dünyası’nın varlıkları olarak görüyorlardı.
Yılanlar yerin altında yaşarlardı, bu da ölüler diyarı ile yüzey arasında fiziksel olarak seyahat ettikleri anlamına gelirdi. Ayrıca kışın derin bir kış uykusuna yatarlardı ve bu da sanki ilkbaharda ölülerden dönmüşler gibi görünürdü.
Zehirli yılanlar Akdeniz boyunca da biliniyordu. Ölümcül zehirleri birçok efsanevi canavara ilham kaynağı olmuştur.
Tanrılar ve kahramanlar genellikle büyük yılanlarla savaşırdı. En ünlülerinden biri, Apollo’nun Delphi’yi kontrol edebilmesi için öldürmesi gereken dev yılan Python’du.
Dev yılanların da Libya’ya özgü olduğu söylenirdi, bir kaynağa göre Medusa’nın kan damlalarından doğmuşlardı. Bu yılanlar o kadar sertti ki derileri Amazon savaşçı kadınları tarafından kalkan olarak kullanılırdı.
Bazen bu yılanlar daha korkunç niteliklere bürünürdü. Örneğin, Hydra efsanesi , başları kesildiği kadar hızlı bir şekilde yeniden büyüyen çok başlı bir yılana dönüşmüştür.
Yılanlarla ölüm arasındaki ilişki, Yunan mitolojisindeki canavarların çoğunun tamamen yılan gibi olmayıp yılanın bazı özelliklerine sahip olmasından da görülebilir.
Örneğin Medusa’nın saçlarının yılan olduğu söylenirdi. Typhon’un ellerinin yerine yılanlar olduğu söylenirdi.
Echidna’nın peri benzeri bir gövdesi vardı ama kuyruğu dev bir yılanınki gibiydi. Gigantes bazen bacakların yerine yılan kuyruklarıyla da gösterilirdi.
Ancak bazen yılanlar tanrılara hizmet ederdi.
Örneğin Hera, Herakles’i bebekken öldürmek istediğinde, ona ve ikiz kardeşine beşiklerinde saldırmaları için iki yılan gönderdi.
Laocoon ve oğullarını Truva’da öldüren devasa yılanlar Athena tarafından gönderilmişti . Yılanlar aslında sıklıkla Athena ile ilişkilendirilmiş ve sanatta sıklıkla onun cübbesini veya kalkanını kaplamıştır.
Yılanlarla yakından ilişkili olan bir diğer tanrı ise tıp tanrısı Asklepios’tu . Hades diyarından aldıkları bilgilerle Asklepios’a ölüleri nasıl dirilteceklerini gösterdiler.
Yunan mitolojisinde İngilizce çevirilerde sıklıkla ejderha olarak adlandırılan yaratıklar aynı zamanda büyük yılan benzeri yaratıklardı. Bunların çoğu Hesperides elmaları ve altın post gibi önemli hazineleri koruyordu .
Köpekler
Yılanlar gibi köpekler de Yunan mitolojisinde sıklıkla Yeraltı Dünyası ile ilişkilendirilirdi. İnsan hayatındaki rolleri onları aynı zamanda dikkatli koruyucular haline getirirdi.
Yunan mitolojisinin en ünlü koruyucu köpeği aynı zamanda Yeraltı Dünyası’nın bir yaratığıydı. Cerberus , Hades’e ait olan üç başlı köpekti.
Herakles’in son görevi ölüler diyarına inip Cerberus’u oradan çıkarmaktı. Hades, bekçi köpeğinin bu süreçte zarar görmemesi şartıyla kabul etti.
İlginçtir ki, Cerberus tamamen vahşi bir canavar olarak tasvir edilmemiş gibi görünüyor. Bazı mitler onun ölüleri gözetme konusundaki özenini ve efendisine olan sadakatini vurguluyor.
Cerberus’un ayrıca bir diğer canavar köpek olan bir kardeşi vardı. Onun gibi Orthrus’un da üç başı vardı, böylece Geryon’un sığırlarını her zaman gözetleyebilirdi.
Yeraltı Dünyası ile ilişkilendirildikleri için köpekler, genellikle korkunç canavarların bedenlerinin bir parçası olan bir diğer yaratıktı. Typhon ve Scylla’nın ikisinin de çoraklıklarında çıtırdayan köpek kafaları olduğu söylenirdi.
Yunan mitolojisindeki bazı köpekler ise modern okuyucuların düşündüğü yoldaşlığı ve sadakati temsil eder.
Artemis , dünyanın en iyileri olduğu söylenen av köpeklerinden hiç uzak kalmıyordu. Onlar için o kadar endişeliydi ki, bir kaynağa göre, avlanmaya götürdüğü bazı hayvanlara özel olarak bakmak ve onları izlemek için bir periler maiyeti talep etti.
Ancak Yunan efsanelerindeki en ünlü yoldaş köpek Argos’tu. Odysseus’un sadık köpeği, efendisine sarsılmaz bir şekilde sadıktı.
Odysseia’ya göre Argos bir zamanlar hızı ve çevikliğiyle ünlüydü. Ancak Odysseus sonunda Ithaca’ya ulaştığında, eski köpeği bir çöp yığınının üzerinde ihmal edilmiş bir şekilde yatarken bulur.
Krallıktaki hiç kimse onu ilk başta tanımasa da Argos, Odysseus’un kim olduğunu bilir. Başını kaldırabildiği kadar kaldırır ve onu gördüğünde kuyruğunu sallar.
Ancak Odysseus, kimliğini açığa çıkarmadan ve İthaka’yı geri alma planını tehlikeye atmadan köpeğini sevemez. Sevdiği evcil hayvanının yanından yürümek zorunda kalır, ancak bunu yaparken hafifçe ağlar.
Sadık köpek, efendisinin dönüşünü gördükten sonra öldü.
Domuzlar
Yunan mitolojisinde, genellikle tanrılar tarafından ceza olarak domuzlar gönderilirdi.
Gerçek hayatta, vahşi tahtalar en tehlikeli Yunan hayvanlarından biriydi. Büyük dişleri, ince gövdeleri ve bölgesel yapıları onları meşhur bir şekilde yıkıcı ve avlanması zor hale getirmişti.
Yunan mitolojisindeki en ünlü domuzlardan biri de Artemis’in, kurbanlarını ihmal eden Kalydon halkını cezalandırmak için gönderdiği Kalydon Domuzu’dur.
Bir tanrıça tarafından gönderilen bir hayvan için uygun bir şekilde, bir kadın canavarı öldürmekle suçlandı. Calydonian Yaban Domuzu Avı’nın birçok kahramanı arasında, Atalanta’nın genellikle yaratığı vuran ilk oku attığı söylenirdi.
Bazıları, Calydonian Domuzu’nun Yunan mitolojisindeki bir diğer ünlü domuz olan Crommyonian Sow’un yavrusu olduğunu söyledi. Bu yıkıcı hayvanı öldürmek Theseus’un ilk kahramanca başarılarından biriydi.
Herakles ayrıca alışılmadık derecede güçlü bir yaban domuzuna karşı da savaştı. Erymanthian Yaban Domuzu’nu yakalamak kahramanın On İki Görevi’nin dördüncüsüydü.
Çoğu kişi, Erimanthian Domuzu’nun da Artemis tarafından gönderildiğini, Artemis’in sık sık Yunan hayvanlarını kullanarak toprakları tahrip ettiğini ve kendisini öfkelendirenlerin hayatlarını tehdit ettiğini söylüyordu.
Atlar
Yunanlıların en çok sayıda ve en ünlü hayvanlarından biri atlardı.
Birçok efsanevi yaratık kısmen attır. Örneğin, hipokampüsler, sıklıkla balık kuyruklarıyla gösterilen gerçek denizatlarıydı.
Bunlar kısmen Poseidon’un her zaman atlarla yakından ilişkili olmasından kaynaklandı. Atlar birçok antik kültürde suyun sembolüydü ve Yunanlılar onun ilk atları yarattığına veya evcilleştirdiğine inanıyorlardı.
Poseidon’un ayrıca bir at şeklini aldığı da biliniyordu. Bu nedenle, çocuklarının çoğu efsanevi atlardı.
Örneğin Pegasus , ünlü kanatlı attı. Ölümsüz at Arion, Poseidon’un, kendisinden kaçmak için kısrak şekline bürünen kız kardeşi Demeter’i yakalamak için kendini bir ata dönüştürmesinden sonra doğdu.
Olimpos’un ahırlarının ölümsüz atlarla dolu olduğu ve bunların çoğunun Poseidon’un çocukları olduğu söylenirdi.
Eos ve Helios’un ikisi de gökyüzünde arabalarını çekmek için etkileyici at takımlarına sahipti. Ares’in ateş püskürten atları vardı.
Büyük kahramanlara bazen savaşta yardımcı olmaları için efsanevi atlar verilirdi. Hektor, Aşil ve Dioscuri’nin hepsinin büyük Olimpos ahırlarından ödünç alınan at takımları vardı.
Bazen tanrıların kendileri de at benzeri yaratıklar olarak görülüyordu.
Rüzgarların tanrıları olan Anemoi , bazen dörtnala koşan atlar olarak resmedilmiştir. Boreas, Eurus, Notos ve Zephyr bu formda rüzgarı yaratmış ve bazen Zeus’un büyük arabasını çekerken gösterilmiştir.
Poseidon gibi, bu onların da bazen at biçiminde çocukları olduğu anlamına geliyordu. Örneğin, Aşil’in atları Boreas’ın oğullardı.
Yunan mitolojisindeki en korkunç atlar , sürekli insan etiyle beslenmeleri nedeniyle vahşileşen Diomedes’in kısraklarıydı . Herakles onları sekizinci görevi olarak evcilleştirdi ve barbar sahiplerini sürüye yedirdi.
Efsanevi Yunan Hayvanları
Mitolojide birçok Yunan hayvanı tekrar tekrar karşımıza çıkar.
Sığırlar genellikle hırsızlık içeren hikayelerde yer alır. Geryon, Helios ve Apollo’nun sığırları muhtemelen antik kültürlerde sığır baskınlarının yaygınlığını yansıtır.
Ayrıca Girit adasıyla da ilişkilendirildiler, çünkü muhtemelen bir zamanlar orada bir Minos boğa kültü gelişmişti. Zeus, Europa’yı bir boğa biçiminde kaçırdı, Girit Boğası adayı harap etti ve Minotaur’un sığır başı vardı.
Yılanlar, dünyanın birçok yerinde olduğu gibi, Yunanistan’da da sıklıkla Yeraltı Dünyası’nın ajanları olarak görülüyordu. Mitolojide birçok canavarımsı yılan görülür ve birçok melez canavarın yılansı özellikleri vardır.
Ancak bazı yılanlar tanrılara hizmet ediyordu. Ölümcül olsalar da, Yeraltı Dünyası ile bağlantıları onları aynı zamanda büyük bilgiye sahip yaratıklar yapıyordu.
Köpekler ayrıca, genellikle koruyucu olarak, Yeraltı Dünyası ile ilişkilendirilmiştir. Cerberus ve Orthrus, bu işlevi gören üç başlı köpeklerdi.
Ancak Yunan efsanelerindeki bazı köpekler, bugün evcil hayvan olarak beslediğimiz hayvanlara daha çok benziyordu. Odysseus’un köpeği Argos, bir adamla köpeği arasındaki sevgi ve sadakatin kalıcı bir örneği olarak görülür.
Mitolojideki yaban domuzları, gerçek dünyadaki benzerleri gibi tehlikeli ve yıkıcı yaratıklardı. Genellikle tanrılar tarafından bir bölgenin insanlarını cezalandırmak için gönderilirlerdi.
Mitolojide birçok at yer alır. Bunlar, bazen kendisi de bir at şeklini alan Poseidon ile ilişkilendirilir.
Olympos’un atlarının çoğu, Pegasus ve Arion da dahil olmak üzere Poseidon’un yavrularıydı. Bunlar çeşitli tanrılara ve kahramanlara aitti ve bazen at formunda rüzgar tanrılarını içeriyordu.
Mitolojideki birçok Yunan hayvanı farklı amaçlara hizmet ediyordu. Ancak çoğu, hikayedeki ve Yunan mitolojisi dünyasındaki daha geniş temaların sembolleri olarak okunabilirdi.
